فضانوردان پيش از اعزام به فضا براي تمرينات آماده سازي از دستگاه هايي استفاده مي كنند كه شرايط موجود در سفينه هاي فضايي از جمله بي وزني را شبيه سازي مي كند.
تقريباً هر فرد آرزو دارد كه لحظاتي مانند فضانوردان در هوا غوطه ور باشد. به همين علت دستگاه شبيه سازي كه بيش از همه مورد استقبال عموم واقع شده است، هواپيمايي است كه در حين پرواز شرايط بي وزني را براي مسافران فراهم مي آورد. اما چگونه مي توان با وجود گرانش زمين، شرايط بي وزني را به وجود آورد در واقع شرايط بي وزني در حين سقوط آزاد حاصل مي شود. با وجود اين كه عبارت معادل شرايط بي وزني، «گرانش صفر» است اما بدين معني نيست كه گرانش به طور كامل از بين رفته است. اين وضعيت در دو حالت به وجود مي آيد: زماني كه جسم در حين حركت در يك مدار در فضا سقوط آزاد مي كند و هنگامي كه جسم درون هواپيما قرار دارد كه در يك مسير سهمي گون خاص پرواز مي كند.
    شرايط بي وزني زماني به وجود مي آيد كه برآيند تمام نيروهاي وارد بر جسم صفر باشد.
 در حالت عادي گرانش زمين شتابي رو به پائين به افراد وارد مي كند و به همين خاطر همه اشيا روي زمين باقي مي مانند. حال اگر در وضعيتي خاص، مثل هواپيمايي كه در مسير سهمي گون حركت مي كند، به افراد شتاب ديگري وارد شود به طوري كه اثر گرانش زمين را خنثي كند، افراد در شرايط بي وزني قرار ميگيرند.
    براي آن كه مسافران هواپيما بتوانند شرايط بي وزني را تجربه كنند هواپيما بايد ابتدا با سرعتي خاص در ارتفاعي مشخص، تحت زاويه ۴۵ درجه به طرف بالاپرواز كند. سپس مدتي مسير مستقيم را بپيمايد و بعد از آن تحت زاويه ۴۵ درجه به طرف پائين پرواز كند. در يك مسير پرواز سهمي گون اينچنيني فقط نيروي وارد شده به هواپيما، گرانش زمين و سرعت افقي هواپيما است كه نيروي گريز از مركز را ايجاد مي كند.
    در حين پرواز هواپيما رو به بالا، برآيند نيروهاي ناشي از شتاب گرانش زمين و شتاب هواپيما به گونه اي است كه نيروي روبه پائيني كه به مسافران وارد مي شود ۱‎/۸ برابر گرانش زمين در حالت عادي است و افراد بطور موقت خود را تقريباً دو برابر سنگين تراحساس مي كنند.
    زماني كه هواپيما به قله مسير سهمي گون پرواز مي رسد و به صورت افقي پرواز مي كند، نيروي گريز ازمركز تقريباً با نيروي گرانش برابر شده و آن را خنثي مي كند در چنين حالتي مسافران هواپيما حالت بي وزني را تجربه مي كنند ودرهوا معلق مي شوند. مدت زمان اين بخش از پرواز ۳۰ ثانيه است. زماني كه هواپيما رو به پائين پرواز مي كند، نيروي وارد شده به طرف پائين به افراد دوباره به حدود ۱‎/۸ گرانش زمين مي رسد. درهر پرواز تفريحي، هواپيما ۱۵ بار مسير سهمي شكل را مي پيمايد و در نتيجه مسافران حدود هفت تا هشت دقيقه شرايط بي وزني را تجربه مي كنند.
    هواپيماي در نظر گرفته شده براي اين پروازها بوئينگ ۲۰۰ - 727 است كه طراحي آن به گونه اي است كه صندلي مسافران در قسمت انتهايي هواپيما قرار دارد و درقسمت مياني و جلوي هواپيما سالن بزرگ و خالي اي وجود دارد كه مسافران مي توانند در آن به راحتي درهوا غوطه ور شوند.
    مسافران هواپيما، بعد از خريد بليت ۳هزار و ۵۰۰ دلاري اين سفر تفريحي، تحت معاينات پزشكي قرار مي گيرند واگر مشكل جسمي خاصي نداشتند، مي توانند وارد هواپيما شوند. بعد از صرف يك غذاي سبك، نمايش فيلم ويدئويي آموزشي و جلسه پرسش و پاسخ، افراد براي پرواز آماده مي شوند. مسافران همانند پرواز هاي عادي در صندلي مي نشينند و كمربند هاي خود را مي بندند، زماني كه هواپيما به ارتفاع مناسب رسيد مسافران كمربندها را باز كرده و به قسمت سالن مي روند و روي زمين دراز مي كشند.
    هنگامي كه هواپيما به قله مسير سهمي گون پرواز نزديك مي شود، نيروي روبه پائين كه به افراد وارد مي شود به تدريج كم مي شود. زماني كه اين نيرو به حد گرانش مريخ و ماه مي رسد، خدمه آن را به مسافران اعلام مي كنند. درنقطه گرانش صفر مسافران درهوامعلق مي شوند و بعد از مدتي خدمه از آنان مي خواهند كه در وضعيتي قرار بگيرند كه پاهايشان رو به زمين باشد. زماني كه نيروي روبه پائين زياد تر شد و مسافران از حالت بي وزني خارج شدند، دوباره روي كف سالن دراز مي كشند تا براي مسير سهمي شكل بعدي آماده شوند.
    جالب است بدانيد كه مردم به اين هواپيما لقب «ستاره دنباله دار تهوع» را داده اند زيرا بسياري از مسافران در طول سفر دچار سرگيجه و حالت تهوع مي شوند.

 روزنامه ايران، شماره 4021 به تاريخ 18/6/87، صفحه 13

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: